Κάποτε, το να μιλάς για «έξυπνο σπίτι» ακουγόταν λίγο σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα, όμως, αυτή η φράση μοιάζει να χωρά όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα, με τα διάφορα gadgets να συνεργάζονται, να προσαρμόζονται και να υπακούν ακόμα κι από το… απέναντι ημισφαίριο, αν χρειαστεί. Αν πρέπει να εστιάσω στα βασικά, άνεση κι ενεργειακή αποδοτικότητα δεν απευθύνονται πια μονάχα σε μερικούς «τυχερούς».
Το λένε και τα νούμερα: η Eurostat αναφέρει πως το 2023, ήδη το 57% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών είχε εισάγει τουλάχιστον μία έξυπνη συσκευή στο σπίτι.
Τώρα, ένα δίκτυο με θερμοστάτες, λαμπτήρες, κάμερες, συστήματα ψυχαγωγίας δημιουργεί μια νέα τάξη πραγμάτων. Θα έλεγε κανείς ότι αλλάζει κατά κάποιο τρόπο τις συνήθειες και προσθέτει μια αίσθηση ασφάλειας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αρκεί για όλους.
Η αγορά, πάντως, βρίσκεται σε μια φάση εκρηκτικής εξέλιξης — φωνητικές εντολές, αυτοματισμοί και ατέλειωτες επιλογές παραμετροποίησης βγαίνουν συνεχώς στο προσκήνιο και, μεταξύ άλλων, οι διαδικτυακές αναζητήσεις σε θέματα όπως το Elabet Φρουτακια, ενισχύουν ίσως τη διάχυτη τάση να ψάχνουμε τα πάντα σε πιο εύκολη ψηφιακή εκδοχή.
Έξυπνος φωτισμός και αυτοματισμοί
Συνήθως, αν κάπου ξεκινά κανείς με smart συστήματα, αυτό είναι οι έξυπνοι λαμπτήρες ή τα αυτόματα φώτα. Πολλοί τα διαλέγουν – κυρίως για ευκολία και λίγο λιγότερο για οικονομία στο ρεύμα. Δεν μπορώ να πω ότι δεν έχουν βάση: αναφέρεται πως το 2024, πάνω από το 25% των νοικοκυριών με smart home ρυθμίζουν τον φωτισμό εξ αποστάσεως. Τέτοια συστήματα δεν μένουν μόνο στο άνοιξε-κλείσε – υπάρχουν επιλογές για dimming, «γεύση» αυτοματισμού και σενάρια με ανίχνευση παρουσίας (όπως, ας πούμε, τα φώτα που σε προϋπαντούν όταν γυρνάς σπίτι αργά).
Αν συνδυάσει κάποιος πρακτικές ανάγκες – ένα απαλό φως στο παιδικό στις ώρες που χρειάζεται – με την προοπτική έως και 40% χαμηλότερης κατανάλωσης, εύκολα καταλαβαίνει γιατί αυτά τα gadgets θεωρούνται σχεδόν δεδομένα για ένα φιλικό και ασφαλές περιβάλλον. Α, και μην ξεχνάμε το κομμάτι της ψυχαγωγίας: με τα εφέ φωτισμού, ο φωτισμός μάλλον αρχίζει να αποκτά πρωταγωνιστικό ρόλο σε κάθε εμπειρία smart home, χωρίς αυτό να ξαφνιάζει πια κανέναν.
Θερμοκρασία, ασφάλεια και ψυχαγωγία
Η διαχείριση της θερμοκρασίας μέσω έξυπνων θερμοστατών, συνήθως έχει φέρει, λένε, μια μικρή επανάσταση στην άνεση του σπιτιού. Δεν είναι μόνο το ότι μπορείς να ρυθμίζεις τη θέρμανση (ή τον κλιματισμό) απ’ το κινητό σου˙ το ενδιαφέρον βρίσκεται στη δυνατότητα των συσκευών αυτών να «μαθαίνουν» συνήθειες των ανθρώπων που μένουν μέσα. Σύμφωνα με το U.S. Department of Energy, τα συστήματα αυτά μπορεί να ρίξουν την ενεργειακή κατανάλωση κατά μέσο όρο γύρω στο 23% – τουλάχιστον έτσι φαίνεται από τα επίσημα δεδομένα του 2023.
Εντάξει, ίσως να διαφέρει ανά σπίτι, πάντως η απομακρυσμένη διαχείριση σίγουρα εξοικονομεί κάτι, ιδίως όταν συνδυαστεί με αισθητήρες κίνησης που κόβουν λειτουργίες χωρίς λόγο.
Μαζί και τα συστήματα ασφάλειας μπαίνουν σε νέα εποχή: κάμερες, συναγερμοί, ανιχνευτές — όλα σε συνεχή συντονισμό, έτοιμα να σηκώσουν σήμα στις πρώτες «ύποπτες» κινήσεις. Επιπλέον, ο έλεγχος ψυχαγωγίας όπως γίνεται online με πλατφόρμες τύπου Elabet Φρουτακια -ενσωματώνεται στα συστήματα smart home. Εδώ, πλέον βλέπουμε τον χρήστη να δίνει εντολές για ήχο, εικόνα και φώτα με το κινητό στο ένα χέρι, ίσως και φωνητικά.
Δεν είναι πια δύσκολο συσκευές όπως ηχεία ή smart τηλεοράσεις κάνουν τα media πραγματικά κομμάτι ενός ενοποιημένου οικοσυστήματος που… τι να πούμε, σε κάποια σπίτια δουλεύει απίστευτα ομαλά.
Έξυπνες συσκευές και αυτονομία στις καθημερινές εργασίες
Το επόμενο βήμα, και μάλλον ολοένα πιο βασικό, αφορά τις ίδιες τις συσκευές που γεμίζουν το σπίτι. Φούρνοι, καφετιέρες, ψυγεία και ρομποτικές σκούπες – όσο περνά ο καιρός γίνονται σχεδόν αυτονόητες οι επιλογές απομακρυσμένου ελέγχου και custom ειδοποιήσεων. Καλή ώρα, η «πολυτέλεια» να πηγαίνει το πλυντήριο μόνο του
ή να ξεκινά η ρομποτική σκούπα όταν φύγεις δεν είναι κάτι που σοκάρει τη νεότερη γενιά. Άλλωστε, ο ρυθμός ζωής κάπως αυτό απαιτεί. Τι μένει; Λίγο παραπάνω χρόνος και – ίσως – λιγότερη βαρεμάρα με όσα θεωρούσαμε αγγαρεία.
Δεν μένουν απ’ έξω τα υπόλοιπα: διαχείριση στόρια, τέντες, ακόμη και μπάνιου με έξυπνες βρύσες και ανιχνευτές διαρροής. Εδώ, η καθημερινότητα συχνά διευκολύνεται, αν και κάθε σπίτι έχει τις δικές του ανάγκες. Μερικές αξιολογήσεις δείχνουν μείωση απωλειών έως και 30% ετησίως χάρη σε τέτοια συστήματα – αναφέρεται ως εξέλιξη-κλειδί για το αύριο, χωρίς να αγνοεί ωστόσο τις προκλήσεις της διαρκούς συντήρησης και ενημέρωσης των τεχνολογιών.
Ενοποιημένα οικοσυστήματα και το μέλλον των έξυπνων σπιτιών
Πολλοί έχουν την αίσθηση ότι το πραγματικά «smart» σπίτι δεν εξαρτάται μόνο από διασκορπισμένα gadgets, αλλά από ένα κεντρικό, ενοποιημένο δίκτυο που συνδέει τα
πάντα. Εργαλεία όπως Google Home, Apple HomeKit ή Alexa παίζουν συχνά τον ρόλο του κεντρικού hub, δίνοντας ενιαία διαχείριση και σύνδεση με διαρκώς νέα προϊόντα.
Για το 2025, οι κυρίαρχες τάσεις — από φωνητικές εντολές μέχρι εξελιγμένα machine learning που, υποτίθεται, μαθαίνουν τις συνήθειες κάθε χώρου — φαίνεται να μετακινούν το παιχνίδι σε άλλο επίπεδο.
Παρόλα αυτά, η εύκολη επέκταση, η γρήγορη ενσωμάτωση κάθε νέας συσκευής αλλά και η διαρκής αναβάθμιση της ασφάλειας συνεχίζουν να αποτελούν προκλήσεις.
Τουλάχιστον αυτό αναφέρεται και στα πρόσφατα reports, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μαζί με τις προοπτικές ανεβαίνει και ο πήχης των απαιτήσεων — και για το τι εννοούμε όταν λέμε «έξυπνο σπίτι». Η επιρροή στη μεταπωλητική αξία ενός ακινήτου δεν μένει ασχολίαστη, αλλά ίσως η πιο μεγάλη διαφορά να είναι πως η τεχνολογία – με όποια μορφή –βρίσκει τρόπο να ενώνεται απρόσκοπτα με όλο το φάσμα της καθημερινής ζωής, φτάνοντας τελικά να προσφέρει ευκολίες που δεν φανταζόμασταν καν λίγα χρόνια πριν. Ή, τουλάχιστον, έτσι μοιάζει να πηγαίνουν τα πράγματα τελευταία.